terça-feira, 11 de dezembro de 2007

Smith and Wesson



Chamar, chamábase Matoaka. Os ingleses pensaron que o seu nome era Pocahontas e, como non era cristiano, fixérona bautizar co de Rebecca. Con moitas verdades, Terrence Malick constrúe unha monumental mentira na súa bela película O Novo Mundo. Constrúe unha mentira moi bela, bela como a actriz Q´orianka Kilcher (bela ao xeito indíxena, a película como a actriz, co cabalete do nariz ancho e bronco, os labios grosos, os ollos limpos), mentira se cadra un tanto desaxustada e chea de sutís contradiccións, que se poden deber a que, seica, o filmado era o dobre e na montaxe houbo que elixir que cinta figuraba e cal non. E se cadra nas elipsis errou o director: faise referencia a cousas que non se viron, nun momento parece que Pocahontas está embarazada, despois xa non. Vin nesta película a influencia innegable de Herzog (Aguirre) e de Tourneur. Tal vez, por iso, a de Conrad. E, aínda que non o pareza, a de Saura (El Dorado). Quérenos facer crer Malick que Pocahontas aceptou a “hospitalidade” británica, o colonialismo. Ocúltanos que, probablemente, foi unha espía do seu pai. Ocúltanos que a confederación de Powhatan, que ocupaba o espazo da actual Virxinia, entre o Potomac ao norde e Albermale Sound, ao sur, reunía a 28 etnias algonquinas e unhas 30.000 almas, que era poderosísima, que puido (se quixese) aniquilar a aqueles ingleses brutais. Que errou e non o fixo. Que os indios xa coñecían aos brancos, non eran tan inxenuos como os pinta, pois Jamestawn foi elevada (é un dicir, foron poñer o forte nunha baía enlodada, malsá, e apañaron a malaria) sobre as ruinas da misión española de San Miguel (pois os españois chegaran 40 anos antes). Que, en fin, Pocahontas tiña ¡12 anos! —Un modelo de heroe inglés, o tal glentleman, mister Smith.
Ninguén contou a historia de Pocahontas, princesa, como o xenial Marcel Schwob no seu belísimo libro (téñoo agora nas mans, téñoo sempre nas mans) Vies Imaginaires.
Paso a resumir: Era filla de Wahunsonacock, a quen os ingleses chamaron Powhatan, confundindo o seu nome co da confederación que mandaba. No ano 1607 o país de Pocahontas sufriu disturbios coa chegada dos europeos. Fidalgos arruinados, truáns e buscadores de ouro desembarcadon nas beiras do río Potomac e ergueron chozas. Esas chozas recibiron o nome de Jamestawn, e á colonia chamárona Virxinia. Durante esos anos, Virxinia non foi máis ca un forte pequeño e miserable construido na baía de Chesapeake, en medio dos territorios do grande rei. Atraparon os indios ao capitán máis, cando ían matalo, unha nena de doce anos tendeuse sobre el e pediu graza. Foille concedida. O capitán tiña vintenove anos. Levaba uns bigotazos tesos, a barba en abano, e o seu rostro era aguileño. Dixéronlle que o nome da filla pequena do rei, que acababa de salvarlle a vida, era Pocahontas. Os indios liberaron ao capitán. Un ano despois Pocahontas atravesou soa a selva entre ambas poboacións e advertiu ao capitán dun ataque dos indios. Timidamente, fuxiu e perdeuse no bosque. Un ano máis, e os colonos depuxeron ao capitán e embarcárono para Inglaterra. En 1612 outro capitán, Argall, raptou a Pocahontas. Casárona con John Rolfe, un gentleman que comezaba a cultivar tabaco, en abril de 1613 (o primeiro capitán e Rolfe salvaron a colonia da desfeita. Virxinia especializouse en producir tabaco. Eu mesmo fumei algunha vez eses enrevesados xarutos). Levárona a Anglaterra en 1615 e recibiuna a raíña Ana. Fixéronlle retratos. O primeiro capitán, aquel do que ela namorara sendo nena, foi visitala. E en voz baixa confioulle que o seu nome era Matoaka. Os indios temerosos de que se apoderasen dela por maleficio, déranlles aos estraños o falso nome de Pocahontas. O capitán marchou e non volveu ver a Matoaka. Enfermou ela de saudade en Gravesend, perdeu a cor e morreu. O seu retrato está ornado con este texto: Matoaka alias Rebeca filia potentissimi principis Powhatani imperatoris Virginiae. A pobre Matoaka tiña un sombreiro alto, de fieltro, con dúas guirlandas de perlas, unha grande gorgueira de ríxido encaixe e un abano de plumas. Afináraselle o rostro, tiña os pómulos saíntes e os ollos grandes e doces.
Incomprensiblemente, esta cruelísima expresión da capacidade destructiva do ser humano pasa só por unha historia de amor (amor haino, e non por parte do europeo que coñecía o amor cortés, senón por parte da salvaxe, que nunca soubo quen foran os trobadores. Nun belísimo momento da película de Malik —hai moitos— ela senta vendo como marcha o barco del, unha noite, na eira do millo, chorando os desdés dun ingrato galán.) Incomprensiblemente, Schwob non está traducido ao galego.
Vaian ver a película. E non esquezan o que levamos ao Novo Mundo: o capitán de Matoaka (por certo, na película non sae nin unha soa vez o nome de Matoaka) chamábase John Smith. Smith. E despois de Smith, chegou a América Wesson. Smith and Wesson.

4 comentários:

XESÚS MANUEL MARCOS disse...

En www.bivir.com ten anacos de Schwob (un dos meus preferidos) traducidos ao galego.

xosé da casanova disse...

Grazas pola información. Unha aperta

lobeira disse...

moi fermosa a triste historia real de Matoaka. E moi ben contada. Sempre se aprende algo neste blog

Unknown disse...

Agradeço aqui do Brasil as suas informações. Marcel Schwob é escritor de gênio e ele, com ajuda do google, me levou até você. Adorei ler em galego, é muito gostoso e faz lembrar o português de antes. Um grande abraço, assistirei o filme, o livro, felizmente, está traduzido em português.