sábado, 9 de fevereiro de 2008

HITCHCOCK E AS PAPAS



Aló polo 1964, tendo eu nove anos, meu amigo Jose, o Jose das Medias (José Real), que tería 12, contoume un conto. A min e a moitos outros, que faciamos curro. El non o lembrará, eu si. Daquela os nenos do barrio que cadraba entre O Castiñeiro, o Agro do Rolo, as Casas Baratas e o Camiño Vello contábamos moitos contos. Contos que lles oíamos aos maiores, xa ora, e que circulaban entre nós tal cal, sen moita discriminación. Ao revés, canto máis picante o conto, máis éxito tiña. Contos que procedían do campo, como os pais de todos nós. Contos que, en moitos casos, tiñan centos de anos, aínda que eu iso non o sabía entón. Cando, abraiados ao ver que se publicaban en galego os contos verdes casteláns e mesmo bretóns, sen haber ningún estudio nin edición dos galegos, sen que se lles concedese ningún aprecio nin se lles dese ningún valor, pois ao fin a ignorancia despreza canto ignora, cando, abrumados, digo, por este mostra de autoodio, decidimos editar unha recompilación dos contos pilleirentos galegos co nome de “Contos Colorados”, lembrei o conto do Jose. Púxeno no libro tal cal (teño unha memoria privilexiada). Aí vai:
Eran dous amigos e un casou e marchou para lonxe, vivir coa muller. Total, que pasaron os anos e non volveran verse, Pero un día o amigo solteiro tivo que ir para ó lugar onde vivía o outro e claro, o casado deulle casa e alegrouse moito de velo. A muller estabache moi boa, aínda era nova e o solteiro non facía máis ca mirar para ela ó escuso, aínda que ela ben que o notaba, que as mulleres para eso son o demo.
A primeira noite cearon e o solteiro quedou cunha fame doente, que aqueles eran xentes de pouca comida, e o que lle deron das papas que fixeran non lle chegou para un dente. Pero como eles comeran tan pouco coma el, e como xa perdera moita da confianza co seu compadre, deixou estar a cousa. No momento se deitaren, viu que só había unha cama, cousa que non foi problema ningún, porque nun extremo deitouse a muller, no medio o home e do outro lado o amigo, que non facía máis ca pensar nas papas e oír como lle ruxían as tripas baleiras.
A eso da medianoite viñeron chamar o dono da casa para que fose axudar a parir a unha vaca dos veciños, e claro, foi. Tan logo saíu pola porta a muller espiuse e, amosándolle as tetas ao amigo, díxolle:
¡Aproveita! ¡Veña, home, aproveita!
E vai el e sen que llo digan dúas veces lanzouse á artesa e púxose a lapar as papas.
Cando fixen as notas diste conto, que leva o número 106 no noso libro, non atopei o tipo no Catálogo Tipolóxico de Aarne e Thompson, polo que crin que , se cadra, se trataba dun conto propiamente galego. Só, como se pode ver, dimos cun moi semellante en Más de 21.000 refranes, de Rodríguez Marín.
Mais, repasando a entrevista de Truffaut a Hitchcock (O cine segundo Hitchcock) que, a pesar da miña boa memoria, xa esquecera, atópome co conto. Reproduzo literalmente unha vella historia licenciosa, como lle chama o Gordo:
A pesar da miña admiración por John Buchan, hai moitas cousas na película (39 escalóns) que non están no libro; como tal, a escea da noite que Robert Donat pasa co granxeiro e a súa muller inspirouma unha historia licenciosa moi antiga. Un granxeiro bóer da África do Sur, moi frugal, cunha enorme barba negra, ten unha muller moza, insatisfeita e famenta de sexo. O día do cumpreanos do home mata un polo e fai con el unha torta. É unha noite de trebón e ela agarda que a torta sexa unha sorpresa feliz para o marido. Pero el, enfurecido, repróchalle que matase un polo sen o seu permiso. Triste noite de aniversario.
Alguén peta na porta É un guapo estranxeiro que anda perdido A granxeira mándao sentar e dálle de comer. O granxeiro non deixa que coma moito e dille: “Coidado, iso ten que alimentarnos toda a semana”. A muller devora ao estranxeiro cos ollos e pregúntase: “Cómo podería deitarme con el?” O home quere deitar ao estranxeiro na caseta do can. A muller oponse e finalmente déitanse os tres na cama grande. O granxeiro dorme no medio. A muller faría o que fose para librarse do marido. Escoita un ruído, esperta e dille ao home: “Creo que liscaron as pìtas”. O home érguese, sae, anda polo patio. A muller sacode ao estranxeiro e dille: “Bule, bule, vén, agora é o momento!” O estranxeiro érguese rapidamente e... bótase á torta de polo.
A nota de Truffaut engade: esta historia foi filmada en 1951 por Carlo Rim para Les Sept Péchés Capitaux (Skecht, La Gourmandise).
Claro que, en 1964, o Jose non sabía quen era Hitchcock e moito menos Rim.
E agora a miña pregunta, cantos tesouros se perderon xa sen remedio? Non existía ninguna versión na Galiza (nin seguramente na Península) deste conto. Con cantos pasará o mesmo? Se o Jose non mo contase aquela afastada tarde, deste non quedaría nin rastro. En fin.

Um comentário:

Manel Vázquez disse...

Canta razón tes, e así perderemos o xeito de facer as sementeiras, as lúas, as trasfegas do viño, a medicina popular. aínda estaremos a tempo de rescatar o noso pasado, de darlle contido e corpo á nosa cultura, aínda estaremos a tempo, mais non debiamos andar xa moi de vagar.