CHUPASANGUES DE CINE

A comenzos dos anos 60 (era eu cativo, non podía ter máis de seis ou sete anos), proxectáronse en Lugo algunhas películas de terror: Drácula, Frankenstein, O home-lobo, A momia… Nunca souben ben que versións foron as que se proxectaron neses anos, todas seguidas, en poucos meses. Non souben se foran as versións americanas en branco e negro (Drácula, 1931, Tod Browning –ou Karl Freund?-, con Bela Lugosi no papel do vampiro; Frankenstein, 1931, James Whale, con Boris Karloff no papel de monstro; A momia, 1932, Karl Freund, con Boris Karloff; A noiva de Frankenstein, 1935, James Whale, con Boris Karloff; O home lobo, 1941, Curt Siodmak, con Bela Lugosi e Lon Chaney jr.; A sombra de Frankenstein, 1938, Rowland V. Lee, con Boris Karloff; Frankenstein e o home lobo, Roy W. Nelly, 1943; A zíngara e os monstros, 1944, Erle C. Kenton; A mansión de Drácula, Erle C. Kenton, 1945. Nestas dúas últimas películas aparecían xuntos Drácula (John Carradine!), o lobishome (Lon Chaney jr.) e a criatura (Glenn Strange)) ou as inglesas da Hammer, máis atrevidas e con moito sangue vermello (Drácula, 1958, Terence Fisher, con Peter Cushing e Christopher Lee; A maldición de Frankenstein, Terence Fisher, 1957). E nunca o souben porque eu, daquela, era moi neno e, naturalmente, non vin esas películas.

Que non as vise non quere decir que non as soubese de memoria. Sabíaas, escena a escena. Cando, varios anos despois, puiden velas no cine (a televisión só estaba nacendo e como moito vía nela “El Virginiano” e “Bonanza”), non me colleron por sorpresa.

Nas tristes tardes do franquismo as cousas eran así: na fin de semana (de venres a domingo) os cines proxectaban “estrenos”, o resto dos días repoñían películas vellas. Pensándoo agora, unha marabilla. Porque aínda que os estrenos non o eran (unha película estrenada en USA tardaba anos en chegar a España. Cando se estrenaba en Madrid iniciaba un percorrido por provincias. Había poucas copias, e estas ían de cine en cine. Cando chegaban a Lugo pasaran meses, ou anos. E moitas películas non se estrenaban ou eran víctimas da censura), a posibilidade de ver filmes antigos constituía unha realidade. Se xuntamos iso aos ciclos que despois se puideron ver na televisión, que rica formación cinematográfica tivemos os nenos da miña xeración, en comparanza coa brutal miseria que teñen que soportar os desta, e aínda se atreven a decir que estamos na “cultura audiovisual”. Cultura?

Lugo era unha cidade escura, sen luz. Rúas desertas case sen farolas, carrís sen unha bombilla e sen casas, muros altos, sabugueiros e piñeiros, chousas, valados, o medo omnipresente aos chupasangues e ao coche do chupasangues, pouca construcción e moitas sombras cando saíamos do colexio cara a casa. Invernos longos, tardes pasadas nos portais, onde os nenos, á luz escasa da única bombilla, ou sen ela, escoitabamos como os maiores nos contaban as películas que eles, xa mozotes, puideran ver. E esas películas eran sempre as mesmas: Drácula, Drácula, Drácula…